Yayla balını,çiçek balı olarak bilinen diğer ballardan farklı kılan en önemli özelliği adından da anlaşılacağı üzere yüksek rakımlı yaylalarda elde edilen bal olmasıdır. Yayla balı Çiçek balının aksine tek veya bir kaç çeşit çiçek nektarından elde edilmiş bir bal değildir,herkesin malumu olduğu gibi yaylalarda yüzlerce çiçek çeşidi vardır ve bu çiçekler alçak rakımlı bölgelerde bulunmazlar. Yayla balını özel kılan ve çiçek balından ayıran en önemli özellikte budur,yani yayla balının yüzlerce çeşit çiçeğin nektarından elde edilmiş olması.

Karadenizin ve Doğu anadolunun yaylalarında elde edilen yayla balı iyi anlatılamamasından ve yeterince tanıtılmamasından dolayı pek çok insanımızca sıradan çiçek ballarıyla bir zannedilmektedir oysa yayla balı bilinenin aksine normal çiçek ballarından çok daha kaliteli ve çok daha pahalıdır.

Yayla balı bir çok bal gibi kristalleşen yani donan bir baldır. Yayla balı hasat edildikten sonra yaklaşık 2-3 ay içerisinde kristalleşmeye başlar ve bir süre sonrada tamamen katılaşır. Yayla balı kristalleştikten sonra krem rengini alır,içi sıcak su dolu bir kapta tekrar açılabileceği gibi donuk haliyle de tüketmek mümkündür. Yayla balının donuk hali katı krem gibidir kumlanma olmaz.

Yayla balını Çiçek balından ayırdıktan sonra yayla balı için belirtilmesi gereken en önemli onu ise bu tür balların şekerlisinin piyasada çok fazla bulunmasıdır. Bunu kokusundan,renginden,kıvamından anlayabileceğiniz gibi fiyat açısından da Yayla balı diğer çiçek ballarının en az iki-üç katıdır. Fakat baldan anlamayan tüketiciler için en önemli tavsiye güvenilir referanslı kişi veya firmaları tercih etmeleridir.

Bal Çeşmesi Yayla Balı Artvin’in Şavsat ilçesi ve Ardahan merkez ile Göle,Hanak ilçelerinin yüksek rakımlı yaylalarından elde edilmektedir. Mevsim şartlarına göre Temmuz -Ağustos aylarından bu yöreler de açan bal çiçeklerinden arıların faydalanması sonucu Ağustos ayı sonlarında da hasadı yapılır. Söz konusu bölgenin yüksek rakımlı olduğundan her yıl mahsül alınamamaktadır,hava şartlarıyla doğru orantılı olan yayla balı üretimi uzun süreli yağış ve soğuktan etkilendiği gibi aşırı sıcak ve kuraktan da etkilenmekte ve bal üretimi yok denecek düzeylere düşmektedir. 2011 ve 2012 yıllarında bölgede neredeyse hiç yayla balı elde edilememiştir.

Yayla balı Artvin yaylalarında elde edilebildiği gibi Artvin arıcılarıyla karşılıklı protokolü olan Ardahan ve Kars yaylalarında da yine Artvinli arıcılar tarafından yayla balı üretimi yapılmaktadır. Bu iki bölegeyi birbirine bağlayan şey ise arı ırklarının aynı olmasıdır. Her iki bölgeninde arı ırkı kafkas arı ırkı olmasından ötürü Artvin ili ile ardahan ve Kars illeri karşılıklı olarak gezginci arıcılığa açıktır,bu illere diğer illerden arı girişi yasaktır. Artvin arıcılarının neredeyse tamamına yakını Ardahan ve kars yaylalarına arılarını nakledip burada yayla balı üretimi yapmaktadır.